Elektrische fiets of e-bike

---

 De aankoop van een elektrische fiets is een flinke investering. Om de oriëntatie te vergemakkelijken heb ik daarom een lijst opgesteld met een aantal tips waar je dient op te letten bij de aanschaf van een elektrische fiets: 

 De batterij is het belangrijkste onderdeel van de elektrische fiets. De capaciteit van de batterij bepaalt de actieradius van de fiets. De batterij kan op diverse plaatsen gemonteerd zijn op de fiets. Dit kan op het frame zijn maar het meest voorkomend is tegenwoordig de plaatsing onder de bagagedrager. 

De meeste batterijen zijn afneembaar zodat je deze ook los van de fiets kan opladen.

1. Capaciteit:

De capaciteit van de batterij hangt af van de elektrische spanning in volt (V) en de inhoud van de batterij in Ampère per uur (Ah). Hoe hoger het voltage, hoe meer kracht de batterij levert. En hoe hoger de Ah, hoe langer de batterij een bepaalde stroomsterkte kan leveren. Volgens de wet van Ohm geven deze waarden gecombineerd het wattage per uur (Wh). Het vermogen (P, uitgedrukt in Watt) is immers de vermenigvuldiging van de spanning (U, uitgedrukt in Volt) met de stroom (I, uitgedrukt in Ampère).

2. Type:

Elke batterij heeft zijn eigen kenmerken. De meeste elektrische fietsen hebben een batterij met Lithium-Ion-technologie (Li-Ion). Voordelen zijn hogere vermogensopname en lichter gewicht dan oudere types batterijen. Bijladen kan zonder problemen bij dit type batterij. 

Een nieuw soort accu is de LiFePo4. Deze batterij kan twee keer zo vaak opgeladen worden als een Li-Ion en gaat meer dan drie keer zo lang mee. Deze technologie is echter nieuw en nog erg duur.

3. Actieradius:

Dit is het aantal km dat je met een volle batterij kan rijden.

Bedenk goed waar je de elektrische fiets voor wilt gaan gebruiken. Wil je elke dag naar je werk fietsen? Wil je lange toertochten gaan maken? Gebruik je de fiets grotendeels voor korte ritjes naar de supermarkt of familie? Elke vorm van gebruik heeft andere eisen die je aan de fiets, en vooral aan de aandrijfmotor, zou moeten stellen. In het algemeen geldt dat je voor korte stukjes beter af bent met een fiets waarvan de batterij een kleine actieradius (afstand met ondersteuning van de batterij) heeft. Dit is vaak goedkoper omdat de batterij het duurste onderdeel van een elektrische fiets is, en de fiets meestal lichter is dan een e-bike met een grote actieradius. Hetzelfde geldt andersom: wil je vooral lange toertochten maken, zoek dan een model uit waarvan de actieradius juist groter is, zodat je de volledige tocht gebruik kunt maken van de trapondersteuning. Fiets je veel in heuvelachtig terrein: let dan vooral op het vermogen van de motor van de elektrische fiets. Hoe hoger het vermogen, hoe beter de e-bike je kan ondersteunen wanneer je bergop rijdt.

De actieradius van een elektrische fiets is afhankelijk van de volgende omstandigheden:

a.trapondersteuningsniveau (meer ondersteuning zorgt automatisch voor minder kilometers)

b. windkracht

c. bandspanning

d. snelheid

e. gewicht van de bestuurder

f. soort wegdek

g. rijgedrag en gebruik van de versnellingen: maak veelvuldig gebruik van uw versnellingen om de actieradius te verlengen. Vertrek in een kleine versnelling en schakel naargelang de snelheid op, net zoals bij uw wagen.

h. leeftijd van de batterij

Actieradius wordt uitgedrukt in Wh, of het aantal Watt dat uw batterij levert in 1 uur tijd. Gemiddeld wordt aangenomen dat er zo'n 12 tot 16 km per 100Wh kan gereden worden. Met een batterij van 504Wh kan je dus gemiddeld een 70-tal km ver rijden, op volle motorkracht (dus met hoge trapondersteuning en lage inspanning).

Om snel een gemiddelde actieradius te bereken, kunt u terecht op  https://www.bosch-ebike.com/nl/service/actieradius-calculator/ 

4. Positie:

De batterij kan bij een elektrische fiets op verschillende plaatsen gemonteerd zijn. De positie van de batterij bepaalt voor een groot deel de balans van je fiets, aangezien de batterij een zwaar onderdeel van je e-bike is. Als de batterij verwerkt zit in de bagagedrager en de aandrijfmotor in de voornaaf, zorgt dit voor een goede gewichtsverdeling. In andere modellen (vaak de duurdere e-bikes) wordt de batterij verwerkt in de kettingkast of in het frame weggewerkt. Deze fietsen wijken voor het oog niet veel af van de normale fiets. Een nadeel van de batterij in het frame of de kettingkast zijn de hoge kosten bij een eventuele vervanging of reparatie. Dit komt door de unieke vorm van de batterij.

5. Vervanging:

Wanneer de batterij van je elektrische fiets het niet meer doet en je een nieuwe batterij nodig hebt, kan je deze helaas niet gemakkelijk online bestellen. Wanneer je een nieuwe batterij wilt kopen dan kan je dit het beste doen bij uw fietsenmaker.

6. Vaste of verwijderbare batterij:

Hoewel bijna alle modellen tegenwoordig een verwijderbare batterij hebben, toch een woordje uitleg.

Wanneer er geen stopcontact aanwezig is op de plek waar de e-bike gestald wordt, dan is het verstandig om voor een model te kiezen waarvan je de batterij kunt verwijderen. Hierdoor kun je de batterij gewoon binnenshuis opladen, en weer terug in de elektrische fiets plaatsen wanneer deze is opgeladen.

Opgelet echter met onbeheerd opladen: laadt nooit uw batterij onbeheerd op, en al zeker niet 's nachts. Er zijn gevallen bekend van batterijen die spontaan beginnen branden.

7. Hoe lang duurt het om uw batterij op te laden:

Stel dat u een batterij heeft met een capaciteit van 14Ah (=Ampère-uur) en een lader van 2A (=Ampère) output. Deel het aantal Ah door het aan A, dit geeft u de tijd om de batterij volledig op te laden. In dit geval is dit 7 uur.

8. Tips om de levensduur van uw batterij te verlengen:

a.  laadcyclus: het aantal laadcyclus is het aantal keren dat uw batterij volledig ontladen en terug volledig opgeladen wordt. Houd dit, in de mate dat dit mogelijk is, zo laag mogelijk, dus laad uw batterij niet op als ze nog niet volledig leeg is.

b. omgevingstemperatuur: laad uw batterij op in een ruimte met kamertemperatuur. Laat uw batterij (in of uit de fiets) niet achter in een tuinhuis wanneer het buiten 20°C of warmer is. In uw tuinhuis wordt het dan een stuk warmer.

De ondersteuning bij een elektrische fiets bestaat in verschillende varianten. Over het algemeen zijn er twee soorten ondersteuning te onderscheiden.

1. Rotatie-ondersteuning:

Wanneer je begint met fietsen herkent de motor de beweging en zal deze direct ondersteuning bieden. De ondersteuning blijft continu dezelfde zolang je blijft trappen. Op de meeste e-bikes zijn er verschillende programma's aanwezig, van een minimale ondersteuning tot een ruime trapondersteuning. In principe maakt het bij deze vorm van ondersteuning niet uit hoe hard je zelf trapt, de ondersteuning blijft gelijk.

2. Trapkracht ondersteuning of torque-sensor:

Hoe meer kracht jij op de pedalen uitoefent, hoe meer ondersteuning de elektrische fiets je zal geven. De kracht wordt gemeten door een sensor, en deze zorgt ervoor dat de e-bike meer ondersteuning biedt wanneer je veel kracht uitoefent. In de praktijk komt dit erop neer dat de e-bike meer ondersteuning biedt wanneer je een viaduct of heuvel op rijdt. De druk op de pedalen neemt toe, en zo ook de ondersteuning. De motor van een e-bike geeft ondersteuning tot een snelheid van 25 km/h. Tenzij voor een speed-pedelec mag de motor hierboven geen ondersteuning meer bieden, aangezien de elektrische fiets dan volgens de wet zou vallen in de categorie snorfiets. Bij een gevoelig afgestelde trapkrachtondersteuning dient er op gelet te worden dat, bij stilstaan aan bijvoorbeeld verkeerslichten, de voet van het pedaal gehaald wordt. Zo niet wordt de motor dmv. van de sensor continu geactiveerd, en zal de motor in werking treden terwijl je je remhendel ingetrokken houdt.

 1. Vermogen:

Het vermogen van de motor van de e-bike bepaalt hoeveel ondersteuning deze kan verzorgen. Wanneer je regelmatig bergop fiets, of onderweg veel viaducten tegenkomt, is het handig om te kiezen voor een motor met een groter vermogen. Het vermogen van een motor wordt aangegeven in Watt (W) of Newton-meter (Nm). De Nm geeft aan hoe groot het koppel is. Hoe meer Nm, hoe sneller je acceleert en des te krachtiger zal de motor zijn. Een krachtige motor zorgt er wel voor dat er een grotere belasting van de batterij plaatsvindt, maw. dat de actieradius kleiner zal zijn. Over het algemeen geldt, hoe zwaarder de motor, hoe korter de batterij energie kan leveren om je elektrische fiets te ondersteunen.

Voor af en toe een ritje in de stad kun je al volstaan met een Nm van 25. Hoe hoger je eisen, hoe hoger de koppel. Wil je wel eens een dagtochtje maken en kom je dan heuvelachtig terrein tegen, dan ben je beter af met een koppel tussen de 40 en 60 Nm.

Fiets je vaak heuvels en wil je op vakantie misschien ook nog eens een bergje bedwingen? Dan is een elektrische fiets met een koppel van boven de 60 Nm aan te bevelen.

2. Positie:

De positie van de motor op de elektrische fiets is erg belangrijk, maar is vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur en prijs. De positie van de motor bepaalt vaak ook de mogelijkheden wat betreft het versnellingssysteem. Op dit moment zijn er e-bikes te verkrijgen met motoren op de volgende posities:

a. Voornaaf:

Wanneer de motor in de voornaaf verwerkt zit kun je dit herkennen door de dikke vooras van de fiets. Met de motor op deze positie zal het voelen alsof je vooruit getrokken wordt. Dit is even wennen, maar wordt door velen als prettig ervaren. Wanneer de batterij zich daarbij ook op de bagagedrager bevindt zorgt dit voor een ideale gewichtsverdeling.

b. Achternaaf:

Wanneer de motor in de achternaaf gemonteerd is, is er geen ruimte meer voor een naafversnelling. Logisch gevolg is dat de fiets is uitgerust met een derailleurversnelling. Dit oogt wat sportiever en fietst wat lichter dan een e-bike met naafversnelling. Wel zul je de derailleur moeten onderhouden door het systeem regelmatig schoon te maken zoals dat bij elke fiets met een dergelijk versnellingssysteem moet gebeuren. Een elektrische fiets met de motor in de achternaaf is bij uitstek geschikt voor langere toertochten.

c. Middenmotor:

Hierbij wordt de motor verwerkt in de trapas. Een e-bike met motor in de trapas zorgt voor een heel natuurlijk gevoel. De aandrijving is direct waardoor je hierbij het minste verschil zult merken in vergelijking met een gewone fiets. Wel is het zo dat elektrische fietsen met een motor in de trapas wat meer geluid maken dan wanneer de motor verwerkt is in de voor- of achternaaf, hoewel dit verschil verwaarloosbaar is.

Van deze verschillende mogelijkheden is de middenmotor het populairst. Wanneer u een elektrische fiets met middenmotor hebt is de motor op de trapas bevestigd. Dit zorgt er onder andere voor dat het zwaartepunt laag en midden ligt.

 Een e-bike is, door de batterij en motor, zwaarder dan een normale fiets. Dit is tijdens het fietsen geen probleem. Wel kan het een probleem zijn wanneer je de fiets naar binnen moet manoeuvreren en hierbij regelmatig de elektrische fiets aan de bagagedrager optilt om scherpere manoeuvres te kunnen maken. Denk hierbij aan een schuur of een smal gangetje. Wil je de fiets op de auto vervoeren, dan dien je vaak een aangepaste fietsdrager aan te schaffen. Dit heeft te maken met de kogeldruk van de trekhaak. Er zijn vele varianten te verkrijgen waarmee het vervoeren van elektrische fietsen wel mogelijk is. Laat jezelf hierover goed informeren.

Als we spreken over veiligheid is het aangewezen om, bij het vervoeren van een e-bike, de batterij te verwijderen en in de wagen te leggen. Spreken we echter over wat in de wet omschreven staat, mag de batterij enkel vervoerd worden als ze in de fiets is gemonteerd (tenzij ADR).

Het gewicht van een elektrische fiets kan nogal verschillen tussen de verschillende modellen. Wil je de fiets vaak achterop je auto vervoeren, dan is het gewicht zeker een factor om mee te nemen in je aankoopbeslissing.